Onze ademhaling past zich aan aan de lichamelijke activiteit van het moment. Zijn we in rust dan is de ademhaling rustig, hoe meer lichamelijke activiteit hoe sneller/dieper de ademhaling omdat er bij inspanning meer behoefte is aan zuurstof. Dit aanpassen aan de activiteit noemen we een functionele ademhaling. Een disfunctionele ademhaling is een manier van ademen die niet past bij wat je lichamelijk op dat moment aan het doen bent.

Hoe ontstaat een disfunctionele ademhaling?

Stress of een stressvolle situatie heeft hetzelfde effect op de ademhaling als lichamelijke inspanning. In een stressvolle situatie heeft de mens de neiging om de rompspieren en met name de buikspieren aan te spannen. Door deze onnodige spanning wordt het normale adempatroon ontregeld en ontstaat  een disfunctionele ademhaling.

De verschijnselen van disfunctionele ademhaling kunnen geen kwaad, maar leiden wel tot een aantal als zeer onprettig ervaren verschijnselen, bijvoorbeeld:

• Een benauwd gevoel
• Kortademigheid
• Prop in de keel
• Droge mond
• Strak gevoel rond de mond
• Handen en voeten voelen aan alsof ze opgeblazen zijn en prikkelen
• Krampen in de handen
• Duizeligheid met een licht gevoel in het hoofd
• Slecht zien, het idee dat alles er anders uitziet, waas voor je ogen
• Gevoel van onwerkelijkheid
• Anders dan normaal klinkende geluiden
• Klam gevoel
• Het idee te gaan flauwvallen

Als een disfunctionele ademhaling gepaard gaat met angst en/ of paniek kan dit overgaan in hyperventilatie. Dus: disfunctionele ademhaling + angst/paniek = hyperventilatie.

Wat kun je er zelf aan doen?

Er bestaan geen medicijnen tegen een disfunctionele ademhaling. Het is zeer belangrijk niet in paniek te raken, ook al lijken de verschijnselen ernstig. Probeer lichamelijk te ontspannen.

Wat doe je bij een hyperventilatie-aanval?

Er zijn enkele dingen die je kunt doen om een hyperventilatie-aanval te beëindigen:

• Lichamelijk gaan inspannen, waardoor de snelle ademhaling ‘functioneel’ wordt.
• Houd je handen over neus en mond (goed afsluiten) en adem rustig door. Doe dit een paar minuten en de klachten verdwijnen.

Fysiotherapie

De fysiotherapeut kan je leren je lichaam te ontspannen. Lichamelijke ontspanning heeft tot gevolg dat de ademhaling vanzelf weer rustig wordt. Iemand met een disfunctionele ademhaling zit vaak in een vicieuze cirkel: spanning geeft een verkeerde ademhaling.  Door de angst voor de verschijnselen van die verkeerde ademhaling neemt de spanning toe enz.

Het is dus van belang deze cirkel te doorbreken. Begrip voor wat er in je lijf gebeurd in combinatie met ontspannings- en ademhalingsoefeningen zal hier toe bijdragen. Onze ervaring is dat meestal 5 a 6 behandelingen genoeg is, mits je natuurlijk thuis goed oefent! Onderstaande illustratie verduidelijkt de klachten.

Het is een vicieuze cirkel die zichzelf in stand houdt. Doorbreking van deze cirkel gebeurt door het begrijpen van de lichamelijke processen, de bewustwording van de lichamelijke uiting ervan en het leren beïnvloeden hiervan.